logo

Wraki i porty średniowieczne jako przykłady związków pomiędzy Polską i Norwegią w wiekach średnich

AAA  

Hanza była specyficzną organizacją średniowiecznych miast, mającą na celu opanowanie źródeł zaopatrzenia i rynków zbytu na określonym terytorium. Największą sławę zdobyła tzw. Hanza niemiecka (w literaturze znana po prostu jako „Hanza”), która w XIV-XV w. zrzeszała praktycznie wszystkie miasta pobrzeża Morza Północnego i Bałtyckiego. Od początku istnienia Hanza stawiała sobie dwa cele naczelne: uzyskanie rozległych przywilejów w krajach nadbałtyckich oraz wykluczenie wszelkiej pozazwiązkowej konkurencji handlowej w tym rejonie. Po uzyskaniu monopolu na wspomnianych akwenach Hanza osiągała ogromne zyski, a należące do niej miasta często wówczas właśnie przeżywały największą świetność.
Początkowo należały do niej wyłącznie miasta niemieckie położone nad Morzem Bałtyckim i Północnym, m.in. Lubeka, Stralsund, Greifswald, Hamburg i Soest, później objęła także miasta niemieckie położone nad Renem oraz miasta krzyżackie, szwedzkie i polskie. Związek hanzeatycki obejmował miasta od Holandii po rosyjski Nowogród, a statki hanzeatyckie zdominowały transport towarowy między rejonami Morza Północnego i Bałtyckiego. W Norwegii dominującą pozycję miał kantor w Bergen, ale źródła wskazują, że również Avaldsnes było hanzeatyckim ośrodkiem kupieckim. Wymiana towarowa przebiegała zarówno między miastami hanzeatyckimi, jak i poszczególnymi ośrodkami kupieckimi w Skandynawii, a także poprzez przewożenie przez hanzeatyckie statki skandynawskich towarów do miejscowości poza Skandynawią. Liczba miast członkowskich wahała się między 70 a 200.

Kultura hanzeatycka była w dużej mierze kulturą morską. Aby zapewnić sobie bezpieczną żeglugę, kupcy hanzeatyccy oznakowywali szlaki wzdłuż wybrzeży, wznosili latarnie i opisywali w locjach najważniejsze szlaki.

Obszar działalności Ligi Hanzeatyckiej w XIV-XV w.
 
Ośrodek Kultury Morskiej CMM EEA Grants MKiDN Promesa MKiDN CMM Stavanger Museum Klient 7AV